De Oudejaarsavond van Katinka

31 december 1966
Wat zich op die koude en ijzige oudejaarsavond in de badkamer van Katinka afspeelde werd tot groot verdriet van oud-commissaris Jansma nooit achterhaald. Hij had wel een vermoeden maar elke gedachte aan die avond schoof hij in principe gauw van zich af. ‘Het is en blijft een vreemd verhaal’ bromde hij, telkens als hij terugdacht aan die bewuste oudejaarsavond in het jaar 1966 toen hij als jonge agent enkele malen mevrouw de Groot aan de telefoon kreeg die voor de zoveelste keer vertelde dat haar buurvrouw Katinka de deur niet opendeed.

‘Mijn buurvrouw doet niet open en dat is vreemd – ik heb haar niet zien vertrekken’ zei mevrouw de Groot. Ze klonk geagiteerd en agent Jansma had gezucht. ‘Denkt u serieus dat we bij een ieder die niet opendoet gaan controleren wat er aan de hand is?’
De avond was nog wel zo rustig begonnen. De meeste winkels waren onderhand gesloten en de mensen maakten zich klaar om oudejaarsavond te vieren. Katinka was van plan om uit te gaan die avond. Ze zou tegen 20.00 uur de deur uitgaan en de avond doorbrengen in ‘Het Open Riool’, de club waar zij en haar vrienden kind aan huis waren. Ze had speciaal voor die avond een nauwsluitende zwarte jumpsuit aangeschaft en samen met de zwarte haarband in haar lange blonde haar wist ze zeker dat ze er adembenemend uit zou zien.

‘O wat leuk!’ dacht ze die laatste ochtend van het oude jaar toen ze opstond en de gordijnen opentrok. ‘Het heeft gesneeuwd vannacht!’ Het hart van Katinka maakte een sprongetje. Sneeuw! Als er iets was waar ze dol op was, dan was het wel zo’n prachtig dik pak sneeuw. ‘Ik kom eraan’, lachte ze vrolijk naar het koolmeesje dat bij het voederhuisje zat en nieuwsgierig naar binnen gluurde. ‘Even wat eten en dan kom ik naar buiten!’

Katinka werkte gauw haar havermout naar binnen en holde naar buiten. Ze zwaaide naar de buurvrouw die haar vanachter haar gordijnen zag dansen in haar kleine voortuintje. ‘Prachtig hè, die sneeuw!’ riep ze terwijl ze begon met het rollen van een grote bal. ‘Kom ook naar buiten, het is zo leuk!’
Buurvrouw de Groot glimlachte en schudde het hoofd. ‘Te koud’, gebaarde ze. ‘Later misschien’. Ze ging gauw terug naar haar kacheltje en glimlachte nog wat na. Die Katinka toch – soms was het net een kind.

Toen ze een uur later naar buiten keek stond daar een flink gevaarte. Katinka was juist bezig de sneeuwpop een bolhoed op te doen.

‘Ik vind je de knapste man die ik ooit gezien heb’, lachte Katinka terwijl ze de sneeuwpop vervolgens een vrolijk gekleurde das omdeed. ‘Weet je wat: de pijp van opa mag je ook even lenen’. Ze holde naar binnen en pakte de pijp uit het ladenkastje.  ‘Zo’, mompelde ze. ‘Wat is een echte vent nu zonder pijp?’ Ze deed een stap achteruit om haar creatie te bewonderen. ‘Je bent werkelijk prachtig’, glimlachte ze. ‘Voor vandaag ben jij m’n favoriete man. Nu ga ik weer naar binnen. Dag vriendje, tot later!’ Ze aaide de sneeuwman over zijn bol en vlug, toen ze dacht dat niemand het zag, gaf ze hem een kusje.

De rest van de dag verliep rustig. Katinka hoefde niet te werken die dag – het was een zaterdag – en ze had alle tijd om zich aan het eind van de dag op te doffen.

Het was een uur of 7 toen ze in de badkamer stond en een vreemde, doffe bons hoorde. Katinka besteedde daar geen aandacht aan. Ze had het te druk met het opbrengen van haar eyeliner. Ook de tweede dreun ontging haar maar toen ze nogmaals een vreemd geluid hoorde liep ze naar het slaapkamerraam en keek naar buiten. ‘Niets bijzonders te zien’, dacht ze en liep terug naar de badkamer. Halverwege stopte ze. Hij was weg. De sneeuwpop die ze met zoveel liefde gemaakt had was weg. Verdwenen.
‘Verdomme’, dacht ze terwijl ze voelde dat ze kwaad werd. ‘Dat hebben die rotjongens van verderop gedaan. Dat was natuurlijk het kabaal dat ik hoorde’. Ze zuchtte even. Arme sneeuwpop. Hij was zo mooi en nu was hij zo gruwelijk aan zijn eind gekomen. Ze ging door met haar eyeliner en fronste toen ze weer wat vreemds hoorde.

Net toen Katinka bezig was met haar lippenstift ging de badkamerdeur open. Zachtjes – zo zachtjes dat ze eerst niets in de gaten had. Pas toen de lichtval veranderde bemerkte ze het.
‘Hhoe… wat…’ stamelde ze terwijl ze haar lippenstift in de wasbak liet vallen. ‘Hoe… wat…’

In het aangrenzende huisje hoorde mevrouw de Groot een vreemd gebonk. ‘Zal ik eens gaan kijken?’ vroeg ze zich af. Ze klopte op de deur bij Katinka maar die deed niet open. Mevrouw de Groot keek nadenkend. Vreemd. Ze had Katinka niet weg zien – of horen – gaan.

Wat er zich verder in die badkamer afspeelde heeft commissaris Jansma de jaren daarna altijd beziggehouden. ‘Ik heb het nooit rond kunnen krijgen’, mompelde hij als hij aan die oudejaarsavond van 1966 terugdacht. ‘Ik heb het nooit rond kunnen krijgen maar ik heb altijd een vermoeden gehad. Probleem was: als ik dat hardop gezegd had, had ik mijn carrière wel kunnen vergeten.’

Zijn carrière had hij inderdaad kunnen vergeten als hij hardop zijn vermoedens had geuit. Feit blijft dat commissaris Jansma aan het eind van de avond toch maar besloot bij Katinka langs te gaan. Buurvrouw de Groot had voor de 10^de x gebeld en hij vond het nu wel genoeg.

Toen hij het huisje betrad en haar in de badkamer aantrof leefde Katinka niet meer. Ze lag in een groteske houding op de grond met een bolhoed op het hoofd, malle pijp in de mond en veelkleurige sjaal strak om de hals getrokken. Toen hij de grote plas water op de grond zag begreep hij het eerst niet maar na een tijd begon zich een idee te vormen in zijn hoofd, een idee dat zo absurd en krankzinnig was dat hij het gauw van zich afschoof.

De moord op Katinka werd nooit opgelost. Niemand begreep wat er gebeurd was, er waren geen verdachten – niets. De toen nog jonge agent Jansma dacht er het zijne van en nooit zou hij het van angst vertrokken gezicht van Katinka vergeten. ‘Het was de gruwelijkste avond van mijn leven’, dacht hij wel eens somber. ‘Zeker omdat…’ Hij maakte zijn zin nooit af.
Ja, oud-commissaris Jansma dacht nog regelmatig aan die bewuste avond terug. Vooral op 31 december. Als de dag overging in de avond, de mensen zich klaarmaakten om aan de oliebollen en de appelflappen te gaan en hier en daar al enkele knallen te horen waren, dan huiverde hij, pookte de houtblokken in de open haard nog wat op en mompelde zachtjes in zichzelf: ‘Arme, arme Katinka.’